Vì sao Obama không thăm Trung Quốc?

Ngày 23/4, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã tới Nhật Bản, bắt đầu cho chuyến thăm bốn nước châu Á gồm Nhật Bản , Hàn Quốc, Malaysia và Philippines trong vòng 6 ngày, nhằm làm trội vai trò của Mỹ ở châu Á, song song khẳng định chiến lược tái cân bằng sang châu Á - thanh bình Dương mà Mỹ đã ban bố 3 năm trước. Hãng tin ABC News và báo Washington Post ngày 24/4 chỉ ra 5 nguyên tố cần được theo dõi trong chuyến công du bốn nhà nước châu Á, từ ngày 23-28/4 của Tổng thống Mỹ Obama như sau: Thứ nhất , liên quan đến Trung Quốc : Việc Trung Quốc không được chọn làm điểm dừng chân trong chuyến công du châu Á lần này của ông Obama khiến giới phân tích cho rằng Tổng thống Obama muốn tăng cường quan hệ với các nước đang có tranh chấp chủ quyền trên biển với Trung Quốc, nhằm kềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc cả về kinh tế lẫn quân sự . Trong thời gian qua, việc Mỹ chuyển sự quan hoài nhiều vào Syria, Trung Đông và Ukraine hơn khu vực Đông Á đã khiến cho Trung Quốc hăng hái tăng cường sức mạnh quân sự và đẩy mạnh các hoạt động tuyên bố chủ quyền tại các khu vực đang diễn ra tranh chấp với các quốc gia hàng xóm trên biển. Bốn quốc gia mà Tổng thống Obama viếng thăm lần này đều muốn biết chắc rằng việc tăng cường quan hệ quân sự với Mỹ liệu có giúp họ chống lại được sức mạnh của Trung Quốc hay không? Trong khi đó, chính Mỹ lại không muốn Trung Quốc quá quan ngại về chuyến thăm châu Á của ông Obama. Dù vậy, nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ đều nhận rằng chuyến thăm châu Á lần này của ông Obama liên hệ nhiều đến Trung Quốc. Thứ hai , liên quan đến Triều Tiên : Hôm 23/4 Hàn Quốc có báo cáo cho biết Triều Tiên có thể đang lên kế hoạch cho một vụ thử tên lửa và vũ khí hạt nhân mới và hiện quân đội Hàn Quốc đã sẵn sàng ứng phó với khả năng này. Còn chính phủ Mỹ cũng đang theo dõi tình hình Triều Tiên một cách sát, bởi đây là nội dung quan yếu trong cuộc bàn luận giữa Tổng thống Obama với người đồng cấp Hàn Quốc Park Geun-Hye trong chuyến thăm. Tổng thống Mỹ hội kiến Nhật hoàng và Hoàng hậu Thứ ba , nhân tố kinh tế: Những năm gần đây, Mỹ đang cố kỉnh xúc tiến hiệp nghị Đối tác xuyên yên bình Dương (TPP), trong đó Trung Quốc không tham gia. Mỹ cầu mong rằng các thỏa thuận trong TPP sẽ giúp thúc đẩy xuất khẩu của Mỹ đạt khoảng 120 tỉ USD mỗi năm, đặc biệt là lĩnh vực xuất khẩu ô tô của Mỹ vào thị trường châu Á đang phát triển. Dự kiến, Tổng thống Obama ​​sẽ đưa vấn đề TPP ra đàm luận với các nhà lãnh đạo châu Á, đặc biệt là Nhật Bản và Malaysia - hai trong số 12 nước thành viên đã tham dự các vòng thương thảo TPP. Thứ 4 , yếu tố quân sự: Tổng thống Obama dự kiến ​​sẽ có các cuộc gặp và trò chuyện với gần 70.000 lính Mỹ đang đồn trú tại Nhật Bản và Hàn Quốc, để nhấn mạnh vai trò quan yếu của quân đội Mỹ ở Đông Á. Còn tại Philippines, ông Obama dự định ​​sẽ luận bàn về thỏa thuận cho phép tàu chiến và phi cơ quân sự Mỹ luân phiên hiện diện nhiều hơn tại Philippines, kể cả tại căn cứ không quân Clark và căn cứ hải quân Subic – những nơi mà Mỹ không được phép sử dụng kể từ năm 1991. Còn tại tại Malaysia – nhà nước không phải là đồng minh chủ sự của Mỹ, dự định Tổng thống Obama sẽ luận bàn về vấn đề tăng cường hợp tác quân sự để tìm tăm hơi chiếc phi cơ MH370 đang bị mất tích một cách bí hiểm từ hôm 8/3 đến nay. Chuyến thăm Malaysia lần này của ông Obama là chuyến thăm chính thức trước nhất trong gần 50 năm qua của một vị tổng thống Mỹ. Thứ 5 , nguyên tố hỗ trợ nhân đạo và giảm nhẹ thiên tai: Do bốn quốc gia ông Obama ghé thăm đều thẳng tuột phải hứng chịu những thiệt hại nặng nề do thiên tai gây ra trong những năm qua, cho nên Tổng thống Obama sẽ nhấn mạnh đến vấn đề tương trợ nhân đạo, bởi Mỹ thẳng băng dự vào các hoạt động này khi có sự kiện xảy ra.